Οι συνήθεις παραβιάσεις της δημοσιογραφικής δεοντολογίας

Το δικαίωμα του ανθρώπου και του πολίτη να πληροφορεί και να πληροφορείται ελεύθερα είναι αναφαίρετο. Η πληροφόρηση είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα ή μέσο προπαγάνδας. Η άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος λοιπόν, λόγω της μεγάλης σημασίας που έχει η σφαιρική και αντικειμενική ενημέρωση του πολίτη πρέπει να διέπεται από συγκεκριμένους κανόνες και αρχές. Παρά την ύπαρξη αυστηρών κανόνων για τη δημοσιογραφία, σύνηθες είναι το φαινόμενο παραβίασής τους από τους περισσότερους δημοσιογράφους.

Πρώτα από όλα, αποτελεί σπάνιο φαινόμενο στις μέρες μας να λαμβάνει κάποιος δημοσιογράφος υπόψιν του το πρώτιστο και θεμελιώδες καθήκον της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, το να δημοσιοποιεί δηλαδή, όλη την αλήθεια. Τις περισσότερες φορές  οι συντάκτες των ειδήσεων προσπαθούν να προσθέσουν μία «δόση» εντυπωσιασμού σε κάθε γεγονός ώστε να αποσπάσουν το ενδιαφέρον του δέκτη, ο οποίος στην πληθώρα των περιπτώσεων δεν διαθέτει την κατάλληλη κριτική ικανότητα ώστε να διακρίνει το έγκυρο από το  μη έγκυρο περιστατικό. Η διαστρέβλωση, η απόκρυψη και η αλλοίωση των πραγματικών περιστατικών αποτελούν πλέον καθημερινότητα στην ειδησεογραφία χωρίς οι περισσότεροι δημοσιογράφοι να αναλογίζονται τις επιπτώσεις που αυτό μπορεί να έχει στην κοινωνία αλλά και στον ίδιο τους τον εαυτό.

Ένα ακόμη παράπτωμα της δημοσιογραφικής δεοντολογίας είναι η μη σφαιρική αντιμετώπιση των θεμάτων που αναλαμβάνει να προωθήσει στον πολίτη παρά το γεγονός ότι οι αρχές της δημοσιογραφίας επιβάλουν την αντικειμενική ενημέρωση χωρίς την τοποθέτηση του δημοσιογράφου με πιθανά σχόλια ή διαφημιστικά μηνύματα. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι δημοσιογράφοι αποτελούν τους νέους «εκπαιδευτικούς» της κοινωνίας. Επειδή λοιπόν όλοι ενημερώνονται από τα ΜΜΕ το σωστό είναι οι δημοσιογράφοι να αποστασιοποιούνται από τα σχόλια στην ενημέρωση διότι έτσι αποπροσανατολίζουν τον περισσότερο κόσμο οδηγώντας τον πολλές φορές σε απόλυτες –άρα και λανθασμένες-αντιλήψεις. Επιβάλλεται λοιπόν, ο κάθε δημοσιογράφος να μεταδίδει την κάθε είδηση ανεπηρέαστα από προσωπικές πολιτικές, κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτισμικές απόψεις ή πεποιθήσεις του.

Μια τελευταία παραβίαση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας αλλά εξίσου σημαντική με τις υπόλοιπες αποτελεί η μη υπεύθυνη έρευνα της εγκυρότητας των πληροφοριών από τους δημοσιογράφους. Σε περίπτωση λοιπόν που η είδηση που μεταδίδεται δεν έχει μελετηθεί προκαταβολικά ώστε να είναι ακριβής και ορθή, δημιουργείται μια ψεύτικη εικόνα σε χιλιάδες ανθρώπους για τη συγκεκριμένη είδηση με αποτέλεσμα να διαστρεβλώνεται η πραγματικότητα. Η προώθηση και η δημοσιοποίηση ψευδούς περιεχομένου ειδήσεων λοιπόν, αποτελεί μία σοβαρή αντιεπαγγελματική πράξη για κάθε δημοσιογράφο και υποβαθμίζει σε μεγαλύτερο βαθμό την εικόνα του επαγγέλματος.

Συνοψίζοντας, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η δημοσιογραφία έχει υποβαθμιστεί -πιθανόν- στον μέγιστο βαθμό τα τελευταία χρόνια διότι οι πράξεις των ανθρώπων που την υπηρετούν όχι απλώς δεν υπακούουν στη δημοσιογραφική δεοντολογία αλλά «επιδιώκουν» να την προπαγανδίσουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η αντίληψη που φέρει ο κόσμος για τα τη δημοσιογραφία να είναι η χείριστη αφού ο πρώτος αντιλαμβάνεται το τι συμβαίνει στον χώρο των ΜΜΕ ανεξάρτητα από το αν είναι δεκτικός απέναντι στα ίδια ή όχι.

Ι.Π. Πούλος